SXSW2024

Door Gerard Dielessen 

People First. Mensen eerst. Dat is de allerbelangrijkste waarde van Delta Airlines. Om dat te onderstrepen verscheen CEO Ed Bastian van een van de grootste airlines ter wereld op één van de vele podia van SXSW24. ‘Put your value in the heart of your business’ is zijn adagium. Heerlijk uitgangspunt, wat mij betreft. Inmiddels is Bastian acht jaar de baas van Delta en na verschillende crises aan het begin van deze eeuw heeft het bedrijf de wind flink mee. ‘We klimmen nog steeds’, deelde de charismatische leider met zijn gehoor. Keep Climbing. 

Door zijn meer dan 100.000 medewerkers én de klanten altijd op de eerste plaats te zetten draait het Amerikaanse bedrijf hartstikke goed. De omzet bedroeg in het laatste kwartaal van 2023 14,2 miljard dollar, een stijging van 6 procent ten opzichte van de omzet van 13,4 miljard dollar een jaar eerder. De nettowinst verdubbelde in die periode van 828 miljoen dollar naar 2 miljard dollar. In heel 2023 bedroeg de nettowinst 4,6 miljard dollar, ofwel 7,17 dollar per aandeel, op een omzet van 58 miljard dollar. Je mensen op de eerste plaats zetten, loont dus behoorlijk zou je zeggen als je deze cijfers ziet.

Pandemie

Het bijna 100 jaar oude bedrijf (opgericht in 1928) is sterk uit de pandemie gekomen. Ook weer door heel veel aandacht te besteden aan de mensen. People First. Zowel hun medewerkers als de klanten. Tijdens COVID-19 heeft Delta bijvoorbeeld niemand ontslagen. Wel kreeg de helft van het personeelsbestand zo’n beetje twee jaar vakantie en kregen ze mogelijkheid, toen dat weer een beetje kon, goedkoop te reizen. Ook gaven ze mensen die qua leeftijd in de buurt waren van hun pensioen de mogelijkheid om eerder te stoppen. Dat had effect. Inmiddels is daardoor het personeelsbestand van Delta met eenderde vervangen en verjongd. Hoe je de omstandigheden van een crisis in je voordeel kunt veranderen . Ook krijgen alle medewerkers jaarlijks op Valentijnsdag een deel van de winst. Bastian raadde het publiek dan ook grappend aan om vooral op die dag met Delta te vliegen. ‘Want dan is iedereen bij Delta hartstikke blij.’ 

Nadat de eerste toestellen weer de lucht in mochten van de autoriteiten, werd de middelste stoel in de vliegtuigen vrijgehouden, zodat mensen genoeg afstand konden houden. Al snel voelde Bastian van zijn commerciele mensen de druk om die stoelen toch zo snel mogelijk weer te gaan verkopen. Maar daar voelde hij niets voor. ‘Dat moment laten we door de passagiers zelf bepalen.’ En: ‘People First is gemakkelijk gezegd, maar moeilijk om uit te voeren. Toch houden we vast aan deze belangrijke waarde.’

Vertrouwen

Om het vertrouwen te vergroten en vast te houden stelt Bastian zich ook benaderbaar op. Hij heeft één emailadres en één mobiele telefoon en beantwoordt vragen altijd binnen 24 uur. Al dan niet met behulp van mensen uit zijn team. ‘Daar bouw je vertrouwen mee op’, aldus Ed Bastian. 

En daarin heeft hij wat mij betreft hartstikke gelijk. Mensen met wie je werkt op de eerste plaats zetten, ze professionele autonomie geven, leidt eigenlijk altijd tot succes. Zeker in dit technologische tijdperk waarin veel te veel managers de sterke neiging vertonen om juist in de controle-modus te schieten, waardoor medewerkers al snel de neiging krijgen om achterover te gaan leunen omdat ze geen of te weinig vertrouwen voelen. Dat nu is precies niet de bedoeling.

Ik zeg weleens: je hoeft echt geen hork te zijn om je mensen te stimuleren, te inspireren of te enthousiasmeren. Geef ze vooral verantwoordelijkheid, vrijheid en vertrouwen. 

Wat mij betreft heeft Ed Bastian dit goed begrepen.

Een toenemend aantal artiesten trekt zich terug van SXSW wegens de aanwezigheid van het Amerikaanse leger op het evenement. Na onder meer de Engelse Lambrini Girls, Gruff Rhys uit Wales, het Ierse Kneecap, het Noord-Ierse Chalk en het Amerikaanse Bodega houdt nu ook het Ierse Sprints het voor gezien. Het Amerikaanse leger is altijd aanwezig in Austin om marketing te doen, knappe koppen te werven en te laten zien aan welke innovaties wordt gewerkt, maar dit jaar wordt de organisatie van SXSW verweten aan de verkeerde kant van de Palestijnse kwestie te staan door het betrokken Amerikaanse leger niet te weren. Het leger is dit jaar 'super sponsor' van SXSW, zit in verschillende panels en is aanwezig op de beursvloer.

>>> Zie zoekresultaten via Arc Search

Documentaires, ook

Ik heb net twee documentaires gezien: Lions of Mesopotamia, en STAX: Soulsville, USA. Die over Mesopotamia (had ook op Iran kunnen slaan, zal politieke lading hebben dat die titel aan het niet-bevriende buurland gewijd wordt) gaat over de belevenissen van het Irakese voetbalelftal in het Saddam Hussein-tijdperk. Beetje knip- en plakwerk maar aandoenlijk en charmant triomfantelijk. Een David die menige Goliath versloeg, ondanks ontberingen in hun land en erbarmelijke voorbereiding en faciliteiten. Wat golven van emoties in dat verscheurde land tot stand bracht. L. Paul Bremer III, gemankeerd leider van de naoorlogse, post-Saddam Coalition Provisional Authority komt ook nog aan het woord, duidelijk vol onbegrip (lees over die rampzalige periode het boek The Prince of the marshes: and other occupational hazards, erg goed). Fijne docu die maar ten dele over voetbal gaat.

Die over STAX gaat over het gelijknamige, succesvolle en invloedrijke, ‘zwarte’ platen label uit Memphis. Deel 1 en 2 werden vandaag vertoond, en komen er nog meer, bij HBO. Deze documentaire gaat over de opkomst van onder andere Otis Redding, Carla Thomas, Booker T. Jones en Sam & Dave. Maar, het gaat eigenlijk over zwarte emancipatie via muziek, lijkt mij. Over hoe een wit zuidelijk echtpaar een studio opzet, waar lokale zwarte artiesten (eindelijk) de ruimte krijgen, met bijzondere innovaties komen en een breed, ook wit publiek veroveren. Martin Luther King komt nog voorbij met een deel van een charismatische toespraak. De beelden van beduusde Californische hippies, overdonderd door Otis Redding, zijn kostelijk; evenals die van de trip van STAX artiesten in de UK, een andere planeet, voor beide partijen. Ontroerend en fraai. Persoonlijke tip (van een muzikale Neanderthaler, ik): bezoek die studio eens, en rijd dan meteen door naar de Country and Western Music Hall of Fame, alwaar een werkelijk schitterend, historisch museum zich bevindt, en dan begrijp je waar soul, gospel, blues en rock & roll vandaan komen.

Door Michiel Buitelaar

Ik bezocht 'Is 2024 the year the super apps will take off in the US'? Vantevoren dacht ik NEE, daarin gesterkt door wat Musk – een man die een derdejaars stage ‘marketing’ van een HBO instelling niet met goed gevolg door zou komen – er over wensdenkt. Even tussendoor, wat mij opvalt: wie kameraadschappelijk over ‘Elon’ spreekt percipieert Musks woorden bijna altijd vanuit een roze bril, zoals een katholiek die, als de bisschop een scheet laat, zegt “o wat ruikt het hier lekker, net gebakken lever met ui en spekjes”. Dat werk, die bias, die fans. Ik zeg gewoon ‘Musk’. Musk droomt van een super app, die van alles doet, a la WeChat.

Maar daar ging het niet over! De panelisten herdefinieerden de vraagstelling meteen bij de start als: veelomvattende thematische apps, wordt dat wat? Want, WeChat is onder unieke culturele, commerciële en regelgevende omstandigheden geboren; in een toen nogal lege markt. Dat gaat in USA of Europa niet gebeuren, observeerden ze. Er zaten twee knakkers in het panel die financiële apps exploiteren; en een van Uber. Die laatste vond ik veruit het meest overtuigend, en genuanceerd; hij had het over allerhande functies inzake mobiliteit. Daar lijkt mij een zekere logica in te zitten. Hij had het over uitbouwen rondom dat thema, doordacht uitproberen en zo, veelal maar niet altijd via partnerships. Hij zei dat de awareness van Uber-klanten van die aanpalende functionaliteiten zelfs jaren na introductie niet zo hoog is; maar ook dat als ze ze eenmaal gebruiken, ze dat veelal blijven doen (Uber Eats bijvoorbeeld, en de pakket bezorging). Hij noemde diverse andere voorbeelden. Een stokpaardje van mij werd tot mijn vreugde aangehaald: het hoofd van vele consumenten zit vol, die houden vaak vast aan wat ze hebben en kennen. Je krijgt er bij vele (oude?) mensen niet zo veel nieuws meer tussen – iets dat marketeers onderschatten.

Het verhaal van de twee andere apps, rondom het thema ‘geld’ – ze claimden niet hetzelfde maar wel gebieden met overlap – vond ik minder overtuigend; bovendien hebben ze veel meer concurrentie, van banken en credit cards bijvoorbeeld. Ik denk dat Uber een betere positie heeft om uit te breiden in mobiliteit, qua gepercipieerde logica; of Facebook, in de financiële dimensie, wellicht, maar meer vanwege massa dan vanwege functionele logica. In uitbreiding van functionaliteit moet een logica in zitten die het brein van de klant raakt en daar blijft hangen. Ik heb littekens op mijn zakelijke ziel van brand extensions die mediamerken bij voormalige werkgevers van me nastreefden: fata morgana’s. De twee financieel gericht types kwamen ook nog met verhalen over geld uitgeven, ontvangen, sparen, credit score opbouwen, beleggingskeuzes en nog meer, die van de klant vereisen dat hij/zij dingen instelt. Ik denk dat maar een paar procent van de mensen zich daar aan zet (ook dat heb ik in de praktijk ervaren).

We kunnen geen panel hebben dat niet over AI spreekt, zei de voorzitter. Zo is het. Ook daarover zei de Uber meneer zinnige dingen, onder andere over personalisatie. Dat ging dan over gepersonaliseerde opbouw van keuzemenu’s, en selectie van relevante aanbevelingen en zo. Lijkt mij geen geavanceerde AI te vereisen maar wel prettig voor de klant en gebruiksverhogend. Ik sluit af met wat deze man als zijn belangrijkste missie beschouwt: er voor zorgen dat mensen geen eigen auto kopen. Zo is het.

Dit was onderhoudend en zette tot denken aan. Ik ben Musks super app alweer vergeten.

Moeten machines mensen na-apen en evenaren?

Door Michiel Buitelaar

Ik ging naar de sessie The Path to Conscious AI. Ik kan daar niet veel over zeggen anders dan op meta-niveau, want ik worstel met het concept en kon de sprekerds maar ten dele volgen. Ik zal mijn probleem delen. De kern daar van is dat ik – nu maar ook vaker – me afvraag of het nuttig is om AI te vergelijken met mensen of die te duiden, te meten zelfs, in termen van menselijke begrippen. Ik denk aan wat de in kleine kring wereldberoemde wiskundige Edsger Dijkstra ooit hardop vroeg: “kan een duikboot zwemmen?”. Dat vind ik een goede, ontwortelende vraag, die mij al jaren doet twijfelen aan exercities zoals die in dit panel. Menselijke metaforen geprojecteerd op machines: mwah, what’s the point? De panelisten waren slim en interessant, ik wil ze niet afkatten, maar ze konden om te beginnen ‘bewustzijn’ niet echt definiëren, en de rest van de conversatie convergeerde ook nauwelijks.

Ik vraag me af of we wat opschieten met een eventueel antwoord op deze vraag, als dat er al komt. Wellicht ben ik te instrumenteel. Maar ik ga nog een stap verder: worden AI systemen niet te vaak of onnodig of onjuist vergeleken met mensen, en dan ook nog op onzorgvuldige, soms emotionele wijze? Vertonen alle mensen dan wel, vaak of altijd, een vorm van bewustzijn? Vraag ik me af. Zo ook als mensen LLMs verwijten te hallucineren: doet menig mens dat niet ook? En als een zelfrijdende auto iemand dood rijdt (wat zeldzaam is) dan is er enorme heisa, terwijl er dagelijks 3,700 doden zijn door menselijke auto-ongelukken (dixit Perplexity). Er wordt met rare maten gemeten, en metaforen helpen dikwijls niet.

Als een AI iets zinnigs, leuks of creatiefs doet, who cares whether it is considered conscious? “It does not matter if a cat is black or white so long as it catches mice” zei Deng Xiaoping.

Tot slot nog deze, van Marshall McLuhan, een oude techno mysticus: het concept de rearview mirror. Mensen beleven wat ze nu zien vaak aan de hand van een blik in het verleden, die in de achteruitkijkspiegel. Zo zien mensen autonomous vehicles als een auto zonder stuur of mens. En een auto – toentertijd – als een snel, mechanisch paard. Die kloppen beide niet, of althans, ze beperken het denken. Het menselijk brein met een computer vergelijken, dat werkt ook niet (werd in het panel geobserveerd). Maar deze en andere metaforen blijven menig gesprek domineren. Ik probeer er verre van te blijven. Dit panel hielp daarmee.