Door: Gerson Veenstra
Sinds 2011 kom ik bij South by Southwest en ik doe ook al zo lang ik weet mee aan het gezamenlijke blog van Nederlanders. Een initiatief van Erwin Blom. Vooraf zeg ik altijd: ik weet nog niet of ik ga schrijven, ik ben er vooral om dingen op te nemen en te leren, dus ik zie wel. Maar ook elke keer kom ik vanzelf in een soort flow en schrijf ik wat ik kan. Schrijven is voor mij ook een goede manier om informatie sneller te verwerken en beter op te nemen. En daar gebruik ik sinds vorig jaar ook AI bij.
Daar zat ik dan op dag 2 tijdens de presentatie van Amy Webb. Helemaal voorbereid om er zo snel mogelijk een verslag te maken, omdat ik weet dat er behoefte aan is en zij elk jaar een van de meest gewaardeerde sprekers is. Niet in de laatste plaats omdat ze de boodschap heel goed kan overbrengen. Heb je haar gezien, dan heb je het gevoel: o ja, dit staat er te gebeuren. En plotseling raakte ik volledig in paniek.
Live transcript bij sessies
Nieuw dit jaar was dat er een steengoede live transcriptie was in de grotere zalen. Die kun je meelezen op het scherm, maar ook aanklikken bij de beschrijving van de sessie op de website van SXSW. En waar ik de eerste dag achter was gekomen, is dat als ik dat aan het begin van de sessie aanklikte, ik aan het eind het hele transcript kon opslaan. Meteen een totaal uitgeschreven sessie dus. In het Engels, dat wel. Hoe handig is dat? Met een transcript kun je veel, zeker in combinatie met AI.
Je gooit het transcript in ChatGPT en met een paar prompts heb je een aardige samenvatting van de sessie. En combineer je het met je aantekeningen, dan kom je nog wel wat verder dan redelijk. Maar het wordt nooit zoals het zou worden als je het helemaal zelf schrijft. En bam, daar heb je de reden dat ik in paniek raakte. Want bij Amy wou ik geen redelijk of iets beter dan redelijk verhaal. Ik wilde een ‘eigen’ verslag. Zoals ik dat tot nu toe altijd deed en wat me ook altijd lukt.
De valkuil
Mijn blogs zijn geen uitgebreide analyses of doorwrochte journalistieke producties, het zijn verslagen. Ik schrijf wat ik hoor, vat samen, leid in en voeg hier en daar wat observaties toe. Niet meer en niet minder. En mijn stelregel is: publiceren voor de volgende sessie begint. Je hebt tussen de sessies een halfuur. Soms lukt dat, soms heb ik net wat langer nodig. Maar ik wil er niet te lang over doen, omdat ik er anders onrustig van word en het ten koste gaat van de volgende sessies.
Maar ja, heb jij wel eens een verhaal gemaakt op basis van een transcript van een intensief inhoudelijk gesprek van een uur? Dat kost tijd. Veel tijd. En die tijd heb ik niet. “Maar dan gebruik je toch ChatGPT”, hoor ik je denken. Ja, maar dan krijg is dus een redelijk, tot iets beter dan redelijk verhaal. Het probleem was dus dat ik in mijn achterhoofd wist: ik heb een transcript. Ik had iets om op terug te vallen, waardoor ik minder actief ging meeschrijven. Het moment dat de paniek toesloeg, was het moment dat ik me realiseerde: als ik zo doorga, komt er niet snel een verhaal.
Hoe je ChatGPT toch kunt gebruiken
Als ik er aan terugdenk, voelt het alsof ik de helft van de sessie heb gemist omdat ik even niet wist wat ik moest. Ik denk eigenlijk dat het maar een paar seconden waren. Er was maar één oplossing mogelijk: gewoon doen wat ik altijd deed. Goed meeschrijven dus, zonder te vertrouwen op het transcript dat ik ook had. Is AI dan helemaal niet bruikbaar? O zeker wel! ChatGPT staat constant open. Bij zo’n sessie is het super handig om terwijl je schrijft simpele opdrachten te geven, zoals vertalingen van woorden waar je even niet zo snel op komt, of eenvoudige uitleg van termen die je misschien wel kent, maar niet per se dagelijks gebruikt.
Terwijl ChatGPT dat voor jou doet, kun jij gewoon verder. Geeft dat dan geen onrust, vraag je je misschien af? Nee, integendeel. Het geeft juist rust. Het kost normaal best even tijd om sommige woorden goed te vertalen of dingen uit te leggen. Die tijd heb je eigenlijk niet, want ondertussen gaat de presentatie gewoon door. Nu wist ik: geen zorgen, dit wordt voor me gedaan. Een hele waardevolle toevoeging dus.
Transparant zijn is geen keuze
Het verslag over de sessie van Amy Webb stond relatief snel na de sessie online. Nogmaals: geen uitgebreide analyse, maar gewoon een verslag van wat ze vertelde in mijn eigen woorden. De manier waarop ik ChatGPT er bij had gebruikt, was voor mij geen reden dat apart te benoemen. Dat heb ik bij een aantal andere blogs wel gedaan. Op verschillende manieren. Soms alleen bij een uitlegblokje, waar ik dan bij vermeldde dat het door ChatGPT was gemaakt, soms met de tekst ‘met hulp van ChatGPT’ als ik er meer mee gedaan had en soms ‘met grote hulp van ChatGPT’ als het vrijwel helemaal door ChatGPT geschreven was.
Dat ik er transparant over moet zijn, is voor mij overduidelijk. De manier waarop is soms nog een beetje zoeken. Waar ik van uitga is steeds: ik wil niemand voor de gek houden, het moet voor lezers duidelijk zijn wat mijn eigen rol is geweest en waar ik hulp bij gehad heb. Zo doe ik dat ook als iemand beeldmateriaal aanlevert dat ik mag gebruiken. Credits voor wie de credits verdient. En niet om het wit te wassen. Ik blijf zelf verantwoordelijk voor wat ik publiceer.
Afweging te maken
Zoals je kunt lezen, heb ik dus ook blogs gepubliceerd die vrijwel geheel door ChatGPT zijn gemaakt. Dat is misschien tegenstrijdig met wat ik eerder aangaf, dat ik het beter vind om het zelf te doen. Snap ik. Maar de informatiedichtheid tijdens SXSW is enorm hoog. Je hebt elke dag de mogelijkheid om 5 sessies van een uur bij te wonen (je kunt elk uur kiezen uit tientallen verschillende), met pauzes van een halfuur. Ze noemden mij deze editie ‘Mister Ballroom D’, omdat ik op sommige dagen van ‘s ochtends vroeg tot het eind van de middag in dezelfde zaal te vinden was, waarbij ik alleen af en toe een plaspauze nam en heen en weer rende voor koffie.
De ene sessie is boeiender dan de andere, logisch ook. En dat geldt dan ook voor mij als ik moet kiezen waar ik verslagen van maak. Maar waar ik er eerder dan voor zou kiezen om ergens geen verslag van te maken, kan ik er nu generatieve AI voor inzetten. Soms alleen op basis van mijn aantekeningen, soms alleen op basis van het transcript (en had ik die niet, dan kon ik die een dag later alsnog maken met behulp van de audio van de sessie), meestal met een combinatie van beide. Voor spraak naar tekst gebruik ik de tool EuroVOX van de EBU, voor tekst gebruikte ik in de meeste gevallen de GPT ‘Write for me’ voor van ChatGPT.
Snelkookpan
Goed om te weten: ik heb een betaald (Teams-)account. Je vraagt je misschien af waarom dat relevant is om te weten. Maar met een betaald account heb je voordelen. Je kunt een beter taalmodel gebruiken en je hebt GPT’s tot je beschikking. Met het Teams-account komt daar nog een extra groot voordeel bij, dat is dat je bijna nooit tegen een limiet aanloopt. Hele lappen transcript, prompt na prompt, afbeeldingen, je kunt gewoon doorgaan. Bij andere accounts kan dat niet, wat toch een behoorlijk grote beperking kan zijn.
Toen ik Erwin Blom deze week sprak, vertelde ik dat deze tijd in Austin voor mij voelde als een snelkookpan. Natuurlijk heb ik het afgelopen jaar geregeld gebruikgemaakt van AI, maar de tijd die je er dan in kunt steken om beter te worden is beperkt. Het normale werk gaat ook gewoon door zeg maar. Ik heb nog geen GPT gemaakt die mij kan vervangen. Niet dat ik dat wil trouwens. Maar door het echt te doen op zo’n intensieve manier als deze week, was goed voor de leercurve.
Prompten moet je leren
AI gebruiken is leren praten met de computer. Je hoeft geen softwareontwikkelaar te zijn of code te kennen, maar je moet wel leren prompten. Dus op welke manieren je opdrachten moet geven om een resultaat te krijgen waar je echt wat mee kunt. Daar word je beter in door het vaker te doen. Je leert wat er kan en misschien wel belangrijker: ook wat er niet kan. Verwacht dus vooral geen toptekst die misschien wel beter is dan je zelf zou kunnen maken. Maar alsnog heb ik er veel tijd mee bespaard.
Waar AI heel goed bij kan helpen bijvoorbeeld is op basis van jouw input een opzet maken voor een verhaal. Dus niet meteen een heel artikel, maar de structuur. Als je goed aangeeft wat je verwacht, is dat meestal heel bruikbaar. Daar gaat normaal vaak best veel tijd in zitten. Ik zeg niet dat het dan meteen de allerbeste opzet is en je zelf geen betere kunt maken als je er de tijd voor neemt, maar in het razendsnelle tempo waarin AI het doet, wordt het je wel makkelijker gemaakt.
Waar je op moet letten
Als je eenmaal zo’n opzet hebt, kun je twee dingen doen. Zelf invullen zodat het een artikel wordt, of ook daar AI voor inzetten. Dat laatste heb ik een paar keer gedaan bij sessies waarvan ik dacht: normaal misschien geen verslag waard, maar nu ik toch alle info paraat heb en technologie kan inzetten om er wat van te maken, waarom niet? Meestal heb ik trouwens wel meerdere prompts nodig om tot een acceptabel resultaat te komen. Daarna is het dan een kwestie van nalopen, controleren op feitelijke juistheid en de tekst hier en daar wat mooier maken.
Een paar dingetjes om rekening mee te houden:
- OpenAI werkt niet met Nederlandse taalmodellen. Er zitten dus altijd vertaalmomenten tussen de verschillende stappen in het proces als je in het Nederlands prompt en Nederlandse output wil. Je kunt wel talen door elkaar gebruiken. Dus Nederlandse aantekeningen met een Engels transcript is geen probleem. Je krijgt hier en daar soms wel te maken met ‘lost in translation’. Goed om daar alert op te zijn.
- Voor het maken van het transcript is natuurlijk ook AI gebruikt: spraak naar tekst. Hoewel die echt goed was en vaak zelfs de namen die genoemd werden goed weergaf, zaten er ook fouten in. Je moet je daar bewust van zijn op het moment dat je dat als basis voor je uiteindelijke output gebruikt. Goed om zelf dus aantekeningen te blijven maken en daar op te vertrouwen.
- Prompten is trial and error. En hoe meer informatie je meegeeft in je prompt, hoe meer de output wordt zoals jij wil. Geef dus niet meteen op als het de eerste keer tegenvalt. Wat altijd goed is om mee te geven, is wat voor soort tekst je wil, op welk taalniveau (ik ga altijd uit van B1 en dat kun je dus ook in je prompt stoppen), welke rol de AI moet aannemen en welke informatie er gebruikt mag worden. Dat laatste is best cruciaal. Als je er niet duidelijk over bent, kan de AI ook ‘eigen’ informatie toevoegen. Dat wil je in principe waarschijnlijk liever niet. Wat ook nog wel een goeie is, is aangeven dat de AI niet mag overdrijven, maar feitelijk moet blijven. Elke keer ‘het bruisende SXSW’ verveelt nogal.
- Stel dat je toch niet de output krijgt die je wil, kun je de AI ook om hulp vragen. Dat klinkt misschien gek, maar je kunt prima vragen wat je in je prompt moet zetten om een bepaalde uitkomst te krijgen. Wat ik bijvoorbeeld heel vaak doe is na het eindresultaat nog vragen: “Welke prompt had ik in eerste instantie moeten maken om deze uitkomst te krijgen?” Het antwoord dat je dan krijgt is ontzettend leerzaam. En vaak kom je dan ook al tot de conclusie: dit was me in één prompt nooit gelukt.
Voorbeeld-prompts
Te illustratie hieronder de zeven (!) prompts die ik heb gebruikt om uiteindelijk tot dit verhaal te komen en een achtste om duidelijk te maken hoe het met 1 prompt had gekund (=illusie):
- Kun je hier een opzet voor maken voor een artikel? [plak aantekeningen en transcript]
- Hou deze opzet aan en vul het in tot een online artikel dat in de Linda zou kunnen staan. Als het voor de leesbaarheid goed is om lijstjes te gebruiken, mag dat zo nu en dan. Gebruik geen moeilijke woorden, hou B1-taal aan. En liever geen Engelse woorden als het niet nodig is. Maak het menselijk, maar wel met het doel om lezers handvaten te geven. Dus tips hoe je dit goed doet zijn goed. -> Ik was niet tevreden
- Hou deze opzet aan en vul het in tot een online artikel dat in de Linda zou kunnen staan. Als het voor de leesbaarheid goed is om lijstjes te gebruiken, mag dat zo nu en dan. Gebruik geen moeilijke woorden, hou B1-taal aan. En liever geen Engelse woorden als het niet nodig is. Maak het menselijk, maar wel met het doel om lezers handvaten te geven. Dus tips hoe je dit goed doet zijn goed. Wees uitgebreid bij het invullen. Het mogen ook 3000 woorden worden in totaal. Liever dat je wat uitgebreider schrijft, dan te veel samenvat. Dus graag de voorbeelden uitgebreid beschrijven, maar ook de theorie achter de punten die genoemd worden. Ga de diepte in.
- Wat is een goede titel voor dit verhaal, waarbij je ook SEO meeweegt? Geef meerdere opties.
- Schrijf er nu nog een kort intro voor dat goed zou kunnen werken op LinkedIn. Begin met een vraag. hou het kort, maar prikkelend. -> Ik was niet tevreden
- Nog een keer, maar nu zonder te dubbelen met het intro van het artikel en korter. Ook geen hashtags
- Controleer op spelfouten: [ plak hier de hele tekst van het artikel]
- Welke prompt had ik in eerste instantie moeten geven om tot dit eindresultaat te komen?
'De ultieme prompt voor dit verhaal':
"Kun je een uitgebreid, toegankelijk en inspirerend artikel schrijven voor een breed publiek, gebaseerd op de ideeën van Charles Duhigg over effectieve communicatie? Het artikel moet de essentie van Duhigg's benadering van communicatie vastleggen, met speciale aandacht voor hoe we dieper kunnen verbinden met mensen om ons heen door het herkennen van de soorten gesprekken die we voeren en het belang van 'diepe vragen'. Voeg aansprekende voorbeelden toe uit Duhigg's werk of presentaties, zoals zijn persoonlijke verhaal over miscommunicatie met zijn vrouw, het gebruik van diepe vragen in de medische praktijk, en NASA's selectieproces voor astronauten op basis van emotionele intelligentie. Zorg voor een sectie met praktische tips die lezers kunnen toepassen om hun eigen communicatievaardigheden te verbeteren. Het artikel moet gemakkelijk te lezen zijn, met een vriendelijke en uitnodigende toon, en geschikt voor publicatie op platforms zoals LinkedIn."
Concluderend
Heeft AI mij deze SXSW geholpen? Op die vraag kan ik volmondig ja zeggen. Niet alleen heeft het me tijd bespaard, het heeft er ook voor gezorgd dat ik meer kon publiceren dan anders. Publicaties waar ik volledig achter sta. En omdat ik er zoveel mee gewerkt heb, ben ik weer heel wat wijzer geworden. Niet alleen van de inhoud, maar ook van het gewoon doen. Dat is dan ook mijn advies aan iedereen: probeer het uit! Ervaar zelf wat er wel en niet kan, wat je wel en niet wil, vorm er een oordeel over en praat erover. Met je collega’s in je team, met je leidinggevende en je kennissen. Wie niet meekomt, loopt een risico. We hebben een verantwoordelijkheid om te proberen dat te voorkomen.
Wil je ook jouw ervaringen en/of tips delen? Leuk! Samen weten we meer. Voeg ze vooral toe in de comments! Geldt uiteraard ook voor aanvullende vragen.