Wij zijn Gen T en Black Mirror wordt werkelijkheid: Amy Webb over de Technology Supercycle en connectables

Featured Session: Amy Webb Launches 2024 Emerging Tech Trend Report

Door: Gerson Veenstra

Ben je bij SXSW, dan ga je naar Amy. Maakt niet uit hoe lang de rij is en maakt niet uit wat er nog meer is. Oké, ik overdrijf. Maar ze staat wel in het lijstje met vaste populaire sprekers. En je kunt het Emerging Tech Trend Report 2024 waar ze over vertelt ook gewoon online bekijken en zelfs de presentatie en allerlei extra's downloaden, maar door de enthousiaste manier waarop Amy het vertelt, komt het allemaal altijd net wat meer binnen. 

10 minuten later dan gepland, kon ze dan toch beginnen aan haar presentatie: "Mijn schuld!" Ze legt uit dat ze haar presentatie nooit vooraf stuurt, omdat ze altijd tot het laatste moment nog aanpassingen doet. "Ik ben op een punt in mijn leven dat tijd extreem kostbaar is, dus elke seconde die jullie op mij wachten, moet het waard zijn." En dan kan het dus voorkomen dat er op het laatste moment technische problemen zijn. Ze lost het fantastisch op met ook nog een woordje Braziliaans, Duits en Japans. 

"Trends zijn langetermijnpatronen die een richting van verandering in de loop van de tijd aangeven." Denk aan de uitvinding van de stoommachine. Het was niet alleen een nieuwe machine, maar leidde tot industrialisatie. Internet net zo. De technologie internet is één, maar kijk wat er daardoor allemaal is veranderd. En ging het bij die voorbeelden om één technologie, nu zijn het er drie. 

Technology Supercycle

Volgens Amy is er de afgelopen jaren een 'Technology Supercycle' ontstaan. In de afgelopen vijf jaar is er een enorme sprong gemaakt op drie primaire gebieden van technologie: kunstmatige intelligentie, een soort verbonden ecosysteem van dingen en biotechnologie. Wat er gebeurt is zo alomtegenwoordig dat het elk segment van onze economie is gaan beïnvloeden.

De innovatiegolf die er nu komt, gaat het menselijk bestaan opnieuw definiëren, volgens Amy. Wat spannend is, maar ook doodeng. Iedereen voelt dat dit gebeurt, maar de onzekerheid die het met zich meebrengt verlamt leiders. Amy noemt dat FUD: Fear (angst), Uncertainty (onzekerheid) en Doubt (twijfel).

Je weet nog niet wat je moet met AI. Je weet nog niet wat je ervan moet denken. Je maakt je zorgen over je baan. We maken ons met z'n allen zorgen over de tijd waarin we zitten. Wij zijn Gen T, volgens Amy: de Transition Generation. Na deze hele ontwikkeling gaat de maatschappij er heel anders uitzien volgens haar. En toch hebben we het meer in de hand dan we zelf denken: "FUD can go Fuck itself."

Wie is er verantwoordelijk?

Als het gaat om kunstmatige intelligentie, is er nogal wat veranderd: "Inmiddels worden alle LinkedIn-posts door AI gemaakt." Maar je hebt nog steeds behoorlijk letterlijke prompts nodig om een goed resultaat te krijgen. Dat gaat volgens haar meer naar conceptuele prompts, waarbij de AI met je 'meedenkt' om tot een resultaat te komen 

Tegelijkertijd gaan er dingen ook niet snel. Vorig jaar liet ze zien hoe Midjourney alleen witte mannen liet zien als je vroeg om afbeeldingen van directeuren van een groot bedrijf. Dat is nog steeds zo. Zelfs als je vraagt om de directeur van een bedrijf dat tampons maakt. 

Hoe kan dat? Hoe zit het met verantwoordelijkheid? De teams die zich met ethiek bezighouden, bepalen volgens haar nog steeds niet het beleid. En door de snelheid van de ontwikkelingen, wordt er te weinig tijd aan besteed. Daardoor wordt het probleem niet opgelost. 

De risico's van onbeveiligde AI

AI is nu nog beperkt, maar wel een soort tuin met een hek eromheen. Bedrijven als OpenAI bepalen de grenzen. Maar er komen steeds meer open-source-taalmodellen, zoals Llama. Die kunnen alleen ook heel snel aangepast worden (want open source), zodat je een ongecensureerde versie krijgt. 

Bedenk eens wat je daar mee kunt: deepfake porno zoveel als je wil, een biologisch wapen? Onbeveiligde modellen kunnen makkelijk misbruikt worden. En wie is er dan verantwoordelijk? Bij technologie als dit, is het antwoord meestal: niemand. "We zijn maar het platform", was altijd het argument als gebruikers te ver gingen. Maar moet dat niet anders, vraagt Amy zich af. 

Wat als we AI laten oefenen zonder diploma? Moet een AI-model bijvoorbeeld niet een ethiektraining krijgen? Mensen die fouten maken als ze zonder diploma opereren kunnen de cel in gaan. Wat als AI een fake evenement organiseert? Met allerlei nepaccounts, nepvideo's en nepafbeeldingen? Het zou een behoorlijke tijd duren voordat we dat in de gaten zouden hebben. Zou je een regionaal conflict kunnen veroorzaken met zoiets, wat kan leiden tot een oorlog? Bijvoorbeeld als dit in Gaza gedaan zou worden?

Large action models en connectables

De volgende verandering volgens Amy is dat we van Large Language Models naar Large Action Models gaan. LLM's voorspellen wat je gaat zeggen, LAM's voorspellen wat je gaat doen. Amy voorspelt een explosie van apparaten die zij connectables noemt: een netwerk van onderling verbonden apparaten die communiceren en gegevens uitwisselen om de vooruitgang van kunstmatige intelligentie te vergemakkelijken en te stimuleren. 

Ze noemt als extreem voorbeeld een kattenluik dat de kat pas binnenlaat als hij z'n prooi laat vallen, wat dan dus door AI wordt beoordeeld. Maar waar het volgens haar naartoe gaat is dat je een soort persoonlijk minibrein in je zak hebt. Je zult volgens haar overal dit jaar de gezichtscomputers (zoals zij ze noemt) zien: de Apple Vision Pro. Misschien blijkt het net zoiets te zijn als de oorspronkelijke iPhone, met alle beperkingen van toen. Maar bedenk wat de iPhone nu is en waar het naartoe kan gaan. Ook Google, Samsung, Meta en Snap werken hieraan. 

Wat als? 

Toch is het volgens haar iook goed om na te denken over mogelijke consequenties. Je pupil reageert al voordat jij zelf iets voelt. Maar dat wordt gezien door je 'gezichtscomputer'. Er komen volgens haar enorm veel nieuwe apparaatjes die de hele dag data verzamelen en je op de een of andere manier helpen. 

En dat kan je inderdaad enorm helpen. Stel je voor dat je de hele dag analyses kunt krijgen, waar en wanneer je wil? Dus dat je bijvoorbeeld een presentatie bijwoont en binnen een uur een automatische presentatie hebt die helemaal toegespitst is op jouw bedrijf? En jij de kroeg in kunt? Maar wat als jouw Large Action Model hallucineert? En bijvoorbeeld nazi's gebruikt in de presentatie en dat automatisch naar je baas stuurt? 

Wat als jouw connectable leidt tot sociale scores? Of als prijzen niet meer vaststaan, maar aangepast worden op jou? En dat prijzen zo hoog worden, dat je het alleen maar kunt betalen als je in de winkel eerst een reclame van het product bekijkt met je 'gezichtscomputer' op die ook in de gaten houdt of je er wel echt naar kijkt (helemaal zoals in Black Mirror dus)? Als je rijk bent, heb je dat niet nodig. Dus dan loop je gewoon rond. Mensen die het niet kunnen betalen, staan stil om eerst reclames te kijken. 

Oproep aan overheid, bedrijven en ons

Technologie op zich is niet gevaarlijk. Wat mensen ermee doen, kan dat wel zijn, zegt Amy. Ze eindigt met een aanklacht tegen de leiders van grote techbedrijven die stuk voor stuk gaan doen alsof ze de mensheid gaan redden met hun technologie. 

En ze doet een oproep aan overheden, bedrijven en ons. Overheden moeten volgens haar transitieministeries oprichten, bedrijven moeten hun netwerkwaarde opnieuw bepalen en wij moeten vechten voor onze toekomst. 

Terugkijken kan hier

Design tegen AI

Door: Gerson Veenstra (met hulp van ChatGPT)

John Maeda van Microsoft is een van de vaste sprekers tijdens SXSW. In zijn Design in Tech Report zet hij op een rij welke ontwikkelingen er zijn als het gaat om design en technologie en ook welke impact dat zal hebben. Hoewel hij echt een leuke spreker is, is zijn presentatie ook altijd wat lastig te volgen met warrige (en slecht leesbare) slides. Deze samenvatting is gemaakt met hulp van ChatGPT en is zeker niet volledig. De afbeelding is gemaakt met DALL-E. 

John Maeda's presentatie 'Design tegen AI' verkent de complexe relatie tussen design, technologie, en kunstmatige intelligentie (AI). Hij gebruikt diverse voorbeelden om te illustreren hoe AI zowel kansen als uitdagingen biedt voor ontwerpers en technologen.

John Maeda begint met te vermelden dat dit zijn 10de Design in Tech Report is en zegt er meteen even bij dat hij opa is geworden. Hij introduceert het thema van de presentatie als 'Design tegen AI', een onderwerp dat complexiteit en onvoorspelbaarheid met zich meebrengt. Hij benadrukt de gemengde gevoelens die mensen hebben over AI.

Oudste vormen van interactie

Maeda deelt een anekdote over een collega die beweerde dat nieuwe AI onvoorspelbaar gedrag vertoont. Hij betwist dat door te stellen dat AI in werkelijkheid zeer voorspelbaar is binnen bekende parameters, maar dat de impact ervan op beroepen moeilijk te voorspellen is.

Hij haalt het boek 'Conversational Design' van Erika Hall aan, dat benadrukt hoe gespreksinterfaces (zoals spraak) de oudste vormen van interactie zijn. Maeda verbindt dat met de geschiedenis van AI in conversational design, teruggaand tot de jaren 60 met het werk van Joseph Weizenbaum en zijn creatie van de eerste chatbot, ELIZA. Ontworpen om een psychotherapeut na te bootsen.

Ethische vragen

Maeda bespreekt de ethische overwegingen rond AI, met name de zorgen die Weizenbaum had over de illusie van intelligentie en empathie in machines. Dit leidt tot een discussie over het belang van het stellen van ethische vragen bij de ontwikkeling van AI-technologie.

Hij demonstreert hoe hij zijn eigen werk heeft geautomatiseerd door een programma te schrijven dat zijn e-mails en technologierapporten analyseert. "Ben ik straks overbodig", vraagt hij zichzelf hardop af. 

Menselijke connecties

Maeda bespreekt de relatie tussen design en AI, waarbij hij onderscheid maakt tussen klassiek design, 'design thinking' en 'computational design'. Hij benadrukt hoe AI het gebied van design beïnvloedt en verandert. Hij verkent hoe AI beroepen en werkprocessen transformeert, met een focus op de creatie van nieuwe mogelijkheden en de noodzaak voor inclusief design. 

Maeda deelt persoonlijke reflecties over de impact van de coronapandemie op werk en leven, en benadrukt het belang van veerkracht, diversiteit en het onderhouden van menselijke connecties.

Voorbeelden uit de presentatie

Rivian: het gebruik van een uniek 'chirping' geluid als onderdeel van het voertuigontwerp.

Dieter Rams-stijl Framer repository: een voorbeeld van handgemaakt design in de digitale wereld.

Poetry Camera: een apparaat dat foto's analyseert en op basis daarvan poëzie genereert.

Conclusie

Maeda benadrukt de noodzaak van ethische overwegingen en kritisch denken in het ontwerp en de implementatie van AI-technologieën. Hij moedigt ontwerpers aan om AI te gebruiken als een hulpmiddel dat design kan verrijken, terwijl ze waakzaam blijven voor de potentiële valkuilen en dehumaniserende effecten die het kan hebben. 

De presentatie beantwoordt aan de titel door een dialoog te voeren over hoe design kan en moet reageren op de opkomst van AI, met een focus op het behouden van menselijkheid, ethiek, en inclusiviteit in een steeds meer door technologie gedreven wereld.

Wat afslankpillen, AI en warmtepompen met elkaar gemeen hebben

Door: Gerson Veenstra

MIT Technology Review doet al jaren en jaren analyses over wat technologie doet voor mensen. Daarvoor stellen ze een lijst samen met technologieën die zij zien als baanbrekend. De lijst is ook te vinden op hun website. En anders dan je misschien zou verwachten, gaat het niet alleen om heel voor de hand liggende technologieën. 

Elizabeth Bramson-Boudreau  (foto: Roeland Stekelenburg)

AI en Apple Vision Pro liggen nogal voor de hand in zo'n lijst. Maar wat te denken van de warmtepomp en afslankpillen?  

Voordat Elizabeth Bramson-Boudreau van MIT Technology Review begint met haar verhaal, uit ze haar zorgen over de toekomst van de journalistiek. Bij Wired is 20 procent van het personeel ontslagen, National Geographic staat volgens haar op omvallen, Popular Science is al gestopt en alle wetenschapsredacteuren bij CNN zijn ook al weg. Als reden noemt ze dat we niet gewend zijn om te betalen voor wat we online lezen. Minder Amerikanen dan ooit geloven dat wetenschap vooral een positieve bijdrage levert aan de samenleving. Ze maakt zich daar grote zorgen over en houdt een pleidooi om toch vooral te betalen voor journalistiek. 

De lijst van 10 baanbrekende technologieën voor 2024: 

  1. AI voor alles
  2. Super-efficiënte zonnecellen
  3. Apple Vision Pro
  4. Afslankmedicijnen
  5. Verbeterde geothermische systemen
  6. Chiplets
  7. De eerste gentherapiebehandeling
  8. Exascale computers
  9. Warmtepompen
  10. Twitter-killers

1. AI voor alles

In de lijst van 2001 werden Large Language Models al genoemd als belangrijke ontwikkeling. Vorig jaar was er natuurlijk een enorme doorbraak voor generatieve AI. Met name dankzij ChatGPT is AI ineens toegankelijk voor iedereen. Met veel voordelen voor veel mensen. Er zijn inmiddels duizenden tools. Maar ze benoemt ook de problemen die er nog zijn. 

  1. Vooroordelen: door de manier waarop de modellen zijn getraind, zijn er vooroordelen geslopen in de taalmodellen. Een bekend probleem. Hoe het opgelost kan worden is de vraag. Niet snel en niet makkelijk, volgens Bramson-Boudreau. Al zal het met wat workarounds wel beter worden. 
  2. Auteursrecht: ze verwacht veel meer rechtszaken vanwege het schenden van auteursrecht door generatieve AI. Van bekende mensen, maar bijvoorbeeld ook mediabedrijven. 
  3. Werkgelegenheid: onderzoekers verwachten dat banen veranderen, maar niet dat er banen door verdwijnen. Maar omscholing is volgens haar wel een belangrijk aandachtspunt. 
  4. Misinformatie: fake news wordt een steeds groter probleem. Het is ingewikkeld om er beleid op te maken om het te voorkomen, zegt Bramson-Boudreau. Daarom is het volgens haar belangrijk dat je als consument kritischer wordt. 
  5. Prijs: generatieve AI is ontzettend duur. Het vraagt veel energie (probleem voor het klimaat), maar het vraagt ook veel van mensen. Ze bedoelt dan vooral laagbetaalde mensen in ontwikkelingslanden die data moeten labelen. Mensen die duizenden foto's moeten labelen, zonder dat er rekening wordt gehouden met psychische gevolgen.
  6. Gevaren voor de mens: techleiders die over elkaar buitelen om te waarschuwen voor AI als bedreiging voor de mensheid, is volgens haar pure afleiding. Ze ziet het niet zo snel zo'n gevaar worden. 

Hoeveel enthousiasme er ook over is, zijn veel bedrijven er nog voorzichtig mee, vooral vanwege zorgen. En dan met name over vooroordelen. Ze willen eerst de risico's beter begrijpen voordat ze ermee verder gaan. Dit worden volgens Bramson-Boudreau uiteindelijk problemen voor iedereen.  

2. Super-efficiënte zonnecellen

De tweede op de lijst. Ze legt uit dat er inmiddels kleine kristallen zijn die meer energie kunnen halen uit zonne-energie dan de huidige zonnecellen. Daardoor kunnen zonnepanelen 50 procent efficiënter worden. Een belangrijke ontwikkeling in zonne-energie, zegt ze. 

3. Apple Vision Pro

Tot nu toe zijn er vooral mislukkingen als je denkt aan apparaten op het hoofd (Google Glass, weet je nog?). Wat dit anders maakt? Het feit dat Apple hier achter zit en de resolutie. De ervaring is volgens Bramson-Boudreau zo bijzonder, dat het een grote verandering zal veroorzaken. 

4. Afslankmedicijnen

Ozempic en wegovy zijn de twee bekendste namen van afslankmedicijnen. Althans, zo worden ze nu gebruikt. Ze werden ontwikkeld voor diabetespatiënten, maar de 'bijwerking' afvallen blijkt veel meer mensen te kunnen helpen (je voelt je sneller vol). Alleen al in de VS krijgen nu al 6 miljoen mensen (2 procent van de bevolking) de medicijnen voorgeschreven. En er is toestemming gevraagd voor 70 nieuwe behandelingen. Een spannende ontwikkeling voor maatschappij volgens Bramson-Boudreau, dat veel kan betekenen voor de obesitasproblematiek. 

5. Verbeterde geothermische systemen

Aardwarmte winnen was tot nu toe heel moeilijk. Het kon alleen op hele specifieke plekken. Door de techniek fracking te gebruiken, is het nu veel toegankelijker. Het wordt op verschillende plekken toegepast. Wel is het de vraag of het tot aardbevingen leidt. Daar weten we met Groningen natuurlijk alles van. Er zijn aanwijzingen dat dit in Zuid-Korea al is gebeurd. 

6. Chiplets

Chiplets zijn een innovatieve benadering in de halfgeleiderindustrie waarbij een grotere, complexe chip wordt opgebouwd uit kleinere, modulaire eenheden die elk een specifieke functie vervullen. Deze kleinere eenheden, of chiplets, worden vervolgens met elkaar verbonden om te functioneren als één enkele chip. (uitleg gemaakt met ChatGPT) 

Het wordt steeds moeilijker om chips nog kleiner te maken, chiplets zouden daar de oplossing voor kunnen zijn. Maar tot nu toe was vooral het aan elkaar koppelen ingewikkeld. Inmiddels is er een standaard ontwikkeld waardoor dat makkelijker moet worden. 

7. De eerste gentherapiebehandeling

CRISPR (clustered regularly interspaced short palindromic repeats) is volgens Bramson-Boudreau een andere grote technologische doorbraak in de medische wereld. Gentherapie. Zo is er nu een medicijn voor sikkelcelziekte. Patiënten met de ziekte hebben een levensverwachting van 53 jaar. Het medicijn past het DNA van een patiënt aan, waardoor het aanmaken van hemoglobine wordt geactiveerd. Het kost nu nog 2-3 miljoen dollar per behandeling. Maar de technologie bestaat nog maar 11 jaar en wordt nu al in de praktijk toegepast. Het kan voor veel ziektes een doorbraak zijn. 

8. Exascale computers

Exascale computers zijn de volgende generatie supercomputers die in staat zijn om ten minste een exaFLOP uit te voeren, ofwel 10^18 (een miljard miljard) floating-point operaties per seconde. Deze ongekende rekenkracht markeert een enorme sprong voorwaarts ten opzichte van de huidige meest geavanceerde supercomputers, die opereren in het petaFLOP-bereik (10^15 floating-point operaties per seconde). (uitleg gemaakt met ChatGPT) 

9. Warmtepompen

In Europa kennen we dit natuurlijk goed, maar ook in de VS is er een enorme toename nu in de vraag naar warmtepompen. Uitdagingen (zoals we die goed kennen): de capaciteit van het stroomnet en productie van warmtepompen.  

10. Twitter-killers

Er zijn wat nieuwe platforms die populair worden, maar Elon Musk zal volgens Bramson-Boudreau uiteindelijk de grootste Twitter-killer zijn.

Terugkijken kan hier