AI + UX: Hoe maak je software producten in de tijd van AI

Veel software producten, wellicht alle, hebben nu of binnenkort een AI component, of zijn opgebouwd rondom AI. Ik was bij een prima verhaal van een mevrouw van Miro die goed heeft nagedacht over hoe de user experience van AI ontworpen moet worden. “We shape our tools, and thereafter, our tools shape us.” is een bekend citaat dus de design beslissingen van AI zijn belangrijk. Een presentatie vol met ‘5 ways’ achtige lijstjes. Here we go.

Uitdagingen van AI design. 

  • Werken met bias. De spreekster ziet dit zowel als een probleem als als een kans. We kunnen de wereld van de AI namelijk zo maken zoals we willen door de trainingsdata goed te kiezen. 
  • Veiligheid en privacy. De zorgen om een AI die de wereld overneemt zijn niet gegrond, maar privacy en deep fakes zijn wel een zorg, en psychologisch welbevinden door chatbots die verkeerde of agressieve adviezen geven
  • Ontwerp voor kans. Een LLM is niet deterministisch, je kan van te voren niet voorspellen wat er uit gaat komen. 
  • Vertrouwen en transparantie. Je ziet iedere dag voorbeelden van ‘hallucinaties’ van taalmodellen die zelf dingen verzinnen. Van belang is om de bronnen te laten zien, en daarmee het vertrouwen te blijven winnen

Dus hoe moet je dan ontwerpen?

  • Begin vanuit de mens, niet vanuit de technologie. De gebruiker moet aan het stuur zitten, zij leiden de interactie.
  • Vecht tegen bias, en pak de kansen om de juiste wereld te creëren. 
  • Maak het veilig. Geef de gebruiker een kans om zaken te rapporteren, of het pad te ‘resetten’. 
  • Maak het voor iedereen. AI moet voor iedereen toegankelijk zijn, en dus makkelijk te gebruiken. 
  • Wees goed. Bedenk goed of je tool iemand kan beschadigen.
  • Laat zien hoe het werkt. Vaak weet je niet van te voren wat er kan met zo’n AI tool.

De ervaring met AI is wezenlijk anders dan met klassieke software tools. Je bent daarmee gewend om opdrachten te geven: Doe dit, doe dat. Nu moet je de tool aansturen vanuit het doel. “Dit is wat ik wil”. Dat is een wezenlijke verandering. 

De beste AI first producten hebben geen ‘zijpaneel’ waarin de AI dan wordt gestopt, zoals je nu veel ziet. De tool wordt daarmee gefragmenteerd. De toekomst zit in producten waarbij de AI geen echte interface heeft, maar het product zelf ineens iets nieuws en goeds doet. 

En wat voor soort dingen zijn dat dan, waarmee een AI een ervaring ineens beter kan maken?

  • Relevantie. Je kan de ervaring volledig afstemmen op de gebruiker. Niet alleen wat voorkeuren zijn maar ook bijvoorbeeld z’n context: Is hij mobiel of achter bureau, is het ochtend of avond. 
  • Ruim de interface op. Apps gaan verdwijnen, als je een AI agent simpelweg dingen kan vragen. 
  • Toegankelijkheid: Met AI kan je vrij makkelijk de interface verbeteren voor slechtzienden, door taal te interpreteren en uit te spreken, en automatisch beschrijvingen te maken van plaatjes. 
  • Behulpzaamheid. Een chatbot kan jou snappen, en je een oplossing bieden door met de juiste oplossing te komen. “Your problem, your way”.
  • Verbeter het leren. Als product team kan je AI inzetten om snel prototypes te maken, en concepten testen. Zo kan je sneller testen en leren wat werkt.

Waar blijven wij als mens dan? Een AI zal nooit je leven en psychologie begrijpen, je achtergrond, je stemming op dit moment. En het kan alleen opdrachten ontvangen en uitvoeren, een AI kan niet verzinnen welk probleem opgelost moet worden, en wat het proces moet zijn. Daar zijn wij voor.